مناسبتی، 12 آذر، روز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
بسم الله الرحمن الرحیم
#یادداشت_روز
12 آذر، روز تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در سال 1358 توسط مجلس خبرگان قانون اساسی در 175 اصل تصویب شد و همان سال به همهپرسی گذاشته شد و نتیجه آن با رأی مثبت 75 درصدی مردم تصویب شد.
امام خمینی رحمه الله علیه، در دوران حضور در نوفللوشاتو، دکتر حسن حبیبی دانشآموختۀ رشتۀ حقوق از فرانسه را مامور کرد تا با همفکری جمع دیگری از حقوقدانان حامی انقلاب متنی را با عنوان پیشنویس قانون اساسی تهیه کنند. حبیبی با استفاده از قوانین برخی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه متنی را تهیه کرد و پس از بازگشت به ایران، آن را به جلسات مخفی گروهی از حقوقدانان که ابتدا در منزل دکتر احمد صدر حاج سیدجوادی و بعدها در کتابخانۀ حسینیه ارشاد تهران گردهم میآمدند، ارائه کرد.
در آن جلسات متن آقای حبیبی چندان با استقبال مواجه نشد. اینچنین بود که اعضای گروه تدوین پیشنویس قانون اساسی با همفکری هم، پیشنویس تازهای را تهیه کردند که متن آن به قلم دکتر ناصر کاتوزیان بود و بعدها با ورود امام خمینی رحمه الله علیه به ایران، برای تأیید به رهبر انقلاب ارائه شد.
این متن به تأیید رهبری انقلاب رسید اما او از طراحان خواست پیشنویس خود را به رویت دیگر مراجع تقلید نیز برسانند.
علما هم بعد از مطالعه متن تهیه شده چند مورد کوچک را در حاشیه آن یادداشت کردند و برای امام پس فرستادند. از آن جمله آیتالله گلپایگانی رحمه الله علیه بود که دو مورد از نظراتش بعدها در نسخه نهایی قانون اساسی اعمال شد. این اصلاحات در زمینه شرایط رییسجمهوری بود که از نظر ایشان اولاً باید قید شود که مرد باشد و ثانیاً شیعه اثنیعشری باشد.
روز 12 مرداد 1358 انتخابات مجلس خبرگان قانون اساسی برگزار و در 28 مرداد نخستین جلسه آن تشکیل شد. این مجلس همانگونه که از نامش پیداست قرار بود متن پیشنویس تهیه شده توسط حقوقدانان را مورد بررسی قرار دهد با آغاز جلسات خود آرام آرام پیشنویس را به کناری نهاد و نمایندگان مجلس خود ماده به ماده قانونی تازه نوشتند و به تصویب رساندند.
حاصل کار بعد از سه ماه بحث و بررسی در اوایل پاییز 1358 در 12 فصل و 175 اصل در روزنامههای کشور به چاپ رسید و 12 آذرماه برای برگزاری همهپرسی اعلام شد.
به هر ترتیب رفراندوم قانون اساسی در روز 12 آذر 1358 طبق اعلام قبلی برگزار شد و با وجود تحریم رایگیری از سوی برخی گروههای سیاسی، جمع کثیری از مردم پای صندوقهای رای رفتند. در این رفراندوم در مجموع بیش از 75 درصد مردم، معادل 95 درصد شرکتکنندگان در رفراندوم به متن پیشنهادی رای مثبت دادند.